Stedelijke vernieuwing ?

Aanplakbiljet van actiegroep Kloppend Hart (bron: Historisch Centrum Leeuwarden FDVOLKHVA014)
Protestactie ‘Terpafbraak Nooit!’ in Kleine Hoogstraat in 1973 (bron: Historisch Centrum Leeuwarden PJ02938, Paul Jansen)
Wissesstraat rond 1920 (bron: Historisch Centrum Leeuwarden FDWISSSTB001 J. Dwinger)
De Opgang rond 1925. Gezien naar de Bredeplaats, met links de hoek met de Wissesstraat (bron: HCL FDOPGANGA002, Ch. Gombault)

Stadsvernieuwing: een vloek of een zegen?

In de jaren ‘60 van twintigste eeuw is de term ‘stedelijke vernieuwing’ in Nederland ontstaan. Veel gemeentebesturen wilden achterstandswijken in hun stad slopen. Om daarvoor in de plaats nieuwe winkels en kantoren te bouwen. Ook Leeuwarden viel ten prooi aan deze vernieuwingsdrift.

Snelweg over de terp

Je kunt het je bijna niet voorstellen. Maar rond 1970 waren er serieuze plannen voor een nieuwe weg, dwars door de oude Middeleeuwse binnenstad. Vanaf het Schoenmakersperk (waar nu de ingang van het Natuurmuseum Fryslân is) moest via de oude Nijehoveterp een doorbraak komen naar het Gouveneursplein (waar het Stadhuis en het Stadhouderlijk Hof staan). Zo wilde de gemeenteraad het makkelijker maken om met de auto naar het centrum te rijden. 

Jongeren waren tegen dit onzalige idee. De politieke jongerengroepering Axies richtte in 1971 Kloppend Hart op. Deze actiegroep maakte zich zorgen over de city-vorming van de historische binnenstad. Zij protesteerden niet alleen tegen de aanleg van wegen en nieuwe kantoorpanden. Zij vroegen ook aandacht voor verkrotting en behoud van historische gebouwen. Kloppend Hart hield allerlei acties, zoals panden kraken, demonstraties, bezettingen en posters ophangen. Het protest tegen de weg over de terp heeft succes gehad. Die is er niet gekomen!

Maar niet alle afbraak kon voorkomen worden. Als je de route vervolgt, dan kom je langs moderne bebouwing. In het gebied tussen Bredeplaats en Monnikemuurstraat zag het er vroeger echter heel anders uit. Het was er dichtbevolkt met veel huisjes aan verdwenen stegen zoals De Opgang en de Wissesstraat. Eind jaren ’60 van de vorige eeuw was het wijkje helemaal verpauperd en is het afgebroken.