Poeziesteen Tamminga
Beluister dit gedicht over het ontstaan van Leeuwarden.
Klik hier voor het geluidsfragment
Lees hieronder de vertaling:
‘Werd destijds Rome op zeven heuvelen gebouwd,
Op drie terpen van de zee geknauwd,
barste dit Leeuwarden bezonnen uit zijn grachten…
Zie hoe het leeft en zich ferm ontvouwd!’
Het ontstaan van Leeuwarden
Leeuwarden is ontstaan aan de oever van een verdwenen zeearm. Dit was de Middelzee, die ooit vanuit de Waddenzee diep in Fryslân drong. De eerste Leeuwarders woonden op drie woonheuvels of terpen. Die terpen bouwden ze zelf, door plaggen van graszoden op elkaar te stapelen. Zo waren zij veilig voor hoog water. Dit was in het eerste millennium (0-1000 na Chr.), toen er nog maar weinig tot geen dijken waren. De drie terpen kun je nog steeds ontdekken in de stad van nu.
Herkomst van de naam Leeuwarden
leeu = Afgeleid van het Germaanse woord hleunjo, dat luwte betekent.
warden = Afgeleid van het Germaanse woord wurth dat in het Fries veranderde in wert of wirt en in het Nederlands in ward. Het betekent verhoogde woonplaats of terp.
In Leeuwarden herinneren verschillende namen aan het terpenlandschap
Scheve Oldehovetoren: Deze is vernoemd naar het voormalige terpdorp Oldehove. Dit is de plek waar de toren in 1529 is gebouwd.
Wijken Aldlân en Nijlân: Aldlân (Fries voor oud land) ligt op land dat altijd land is geweest. Nijlân (Fries voor nieuw land) ligt op land dat is ontstaan toen de Middelzee vanaf de 13e eeuw dicht slibde.
Middelzeelaan