Oudste steenhuis begin 14e eeuw

Grote Kerkstraat 238 – Keimpemastins

De oudste huizen in Leeuwarden (en Friesland) waren van hout. Dit bleef het bouwmateriaal bij uitstek voor huizenbouw tot ver in de Middeleeuwen. Ander materiaal, zoals natuursteen, was niet zomaar voorhanden. Import was (te) duur.

Hetzelfde gold aanvankelijk voor kerken, maar in de periode 1000-1200 kwam tufsteen uit het gebied van de Duitse Eifel beschikbaar. Veel middeleeuwse kerken in Friesland hebben nog muren en muurdelen van tufsteen.

De introductie in Friesland van baksteen als bouwmateriaal liet op zich wachten tot de tweede helft van de twaalfde eeuw. De grondstof klei was volop beschikbaar, maar voor het bakken van klei tot baksteen is ook technische kennis vereist.

De eerste steenovens waren verbonden aan kloosters. Het woord ‘kloostermop’ als benaming voor de oudste typen baksteen is zo te verklaren.

Voor bouwwerken in steen waren grote hoeveelheden materiaal nodig. Bouwen in baksteen bleef daardoor tot circa 1500 een uitzondering en voorbehouden aan kloosters, kerken en rijke en vooraanstaande ingezetenen zoals de Friese adel.

Het steenhuis Grote Kerkstraat 238 dateert uit de eerste helft van de veertiende eeuw – men denkt rond 1325. Het woonhuis is daarmee een uitzonderlijk vroeg voorbeeld van een stenen woonhuis in de stad. Vermoedelijk is het huis oorspronkelijk een pastoorswoning geweest.