Nog een verrassing

Zorg en liefdadigheid in de Middeleeuwen

Leeuwarden in 1603, door landmeter Johannes Sems en graveur Pieter Bast (bron: Historisch Centrum Leeuwarden THAD026a)
Je staat nu hier
Gezicht op het Sint Anthony Gasthuis in 1877, vanuit wat nu het Anna van Hannoverlaantje is, getekend door Albert Martin (bron: Historisch Centrum Leeuwarden FDGRKRKSB192)

Sint Anthony Gasthuis

Op deze plek was tot het einde van de 19e eeuw het Sint Anthoon. Dit complex was in 1425 gesticht door een broederschap. Zij hoopten met liefdadigheid eeuwige zaligheid te verdienen.

Waarschijnlijk gaf het gasthuis eerst alleen maar onderdak aan arme reizigers. Dat gebeurde in de zogenaamde Beijer. De Beijerstraat ten oosten van dit complex herinnert hier nog aan. Maar al snel werden er ook ouderen en hulpbehoevenden verzorgd, zoals geestelijk of lichamelijk gehandicapten. Het was toen een instelling voor proveniers. Dit betekende dat rijke Leeuwarders een inkoopsom betaalden. Daarmee verzekerden zich van levenslange huisvesting, voeding en verpleging als ze ziek werden. Arme Leeuwarders kregen dit voor een deel of helemaal gratis.

Aan het begin van de 17e eeuw bestond het gasthuis uit een gebouw aan de Grote Kerkstraat, met een vleugel haaks daarop langs de huidige Sint Anthonystraat. In de volgende eeuwen werden steeds meer nieuwe huizen, huisjes en éénkamerwoningen bijgebouwd. Hierdoor ontstond een doolhof van straatjes, stegen en gangetjes rond een binnenplaats.