Minnema en Nijehove terp

Bekijk een reconstructietekening van 900 na Chr.

Reconstructietekening door Jouke Nijman: zicht vanaf Nijehoveterp op Minnematerp, met rivier de Ee, dam en rechtsboven de Middelzee (bron: Historisch Centrum Leeuwarden)
Hoogtekaart van het centrum van Leeuwarden, met sporen van de terpen. Links de Oldehove en rechts Nijehove (boven) en Minnema (onder)

Rivier de Ee

Op de plek waar je nu staat is vroeger een rivier geweest: de Ee. Maar die is hier in de 19e eeuw gedempt. Er is een straat vlakbij die nog herinnert aan deze verdwenen rivier. Dat is de Eewal, waar je zonet doorheen bent gelopen. Het Oudfriese woord ee betekent water.

Nijehoveterp en Minnematerp

Rond 900 na Chr. zou je hier aan beide kanten van de Ee een terpdorpje hebben gezien. Als je goed om je heen kijkt, dan kun je die woonheuvels nog herkennen. Kijk maar eens naar het zuiden, de Grote Hoogstraat in. En kijk daarna naar het noorden, de Kleine Hoogstraat in. Zie je dat beide straten omhoog lopen, een heuvel op?

Deze twee terpen zijn 800 jaar na het eerste terpdorp ontstaan. De eerste Leeuwarders woonden namelijk niet hier, maar op een woonheuvel op de plek waar nu de scheve Oldehovetoren staat.

Handelscentrum

De terpbewoners van Nijehove en Minnema waren oorspronkelijk boeren. Maar zij woonden op een kruispunt van een landweg en een waterweg. Dit bleek gunstig te zijn voor de aan- en afvoer van goederen. Via de rivier de Ee was er een directe toegang tot de Middelzee. En dat was een uitstekende vaarroute naar verre streken als Engeland, Scandinaviƫ en Rusland.

Van deze handelsweg maakten de terpbewoners handig gebruik. Ze legden namelijk een dam aan in de Ee. Als gevolg daarvan moesten schepen, die van zee kwamen, hier hun lading uitladen. De producten werden dan overgeladen op karren of kleinere boten. Zodat ze landinwaarts gebracht konden worden. Deze activiteiten zorgden ervoor dat de bewoners zich steeds meer specialiseerden in handel en ambacht.