Dominicaner Klooster 1235

De kloosters en de aanleg van dijken.

Plattegrond van Leeuwarden ca. 1550, getekend door Jacob van Deventer (bron: Historisch Centrum Leeuwarden THAD020a)
Dominicus Guzmán stichtte in 1215 de katholieke bedelorde der Dominicanen. Het doel was het Evangelie te verkondigen en ketterij te bestrijden (bron: Wikipedia.org)
Dijkenbouw door monniken, begin 14e eeuw (bron: Heidelberger Sachenspiegel)

Christendom in Fryslân

In 754 werd de Christelijke missionaris Bonifatius bij Dokkum vermoord. Omdat hij Germaanse heiligdommen vernielde en verving door kerken. Toch betekende dit niet het einde van de opkomst van het Christendom. Langzamerhand kwamen er steeds meer kloosters en kerken in Fryslân.

Dominicaner klooster

Je staat nu bij de ingang van de Grote (of Jacobijner) Kerk. Het is één van de weinige sporen die overgebleven is, van wat ooit een groot middeleeuws klooster was. Hier woonden en werkten monniken die bij de Dominicaner orde hoorden. Het klooster is rond 1245 gesticht en heeft tot de Hervorming in 1580 bestaan. Het was het eerste klooster dat in en bij Leeuwarden werd gebouwd. In de eeuwen daarna volgden er nog vele andere.

Aanleg van dijken

Met de strijd tegen het zeewater had iedere inwoner van Fryslân te maken. Zo ook de monniken. Kloosters bezaten landbouwgrond dat ze of zelf bewerkten of dat ze verpachtten aan boeren. Om hun bezit te beschermen en te vergroten waren kloosterlingen, zoals de Leeuwarder Dominicanen, geïnteresseerd in het aanleggen van dijken, dammen en sluizen.

Bewijs hiervoor is te vinden in de stedelijke bibliotheek van het Historisch Centrum Leeuwarden. Daarin wordt een levensbeschrijving van Siardus bewaard. Hij was abt van een klooster in de buurt: Mariëngaarde. Dit lag bij Hallum, een dorp ten noorden van Leeuwarden. In Siarus’ biografie staat dat monniken regelmatig ‘op de wijze van boeren’ de dijk herstelden om de zee te keren. En dat ze met veel arbeid grond verplaatsten, door twee aan twee draagbaren te gebruiken.

In Leeuwarden herinneren de Wirdumerdijk en de Mr. P.J. Troelstraweg aan de eerste dijken die hier ooit aangelegd werden.